Chứng khoán là một kênh đầu tư không quá mới và rất phổ biến đối với các nước đang phát triển và thậm chí ở Việt Nam. Tuy lịch sử ngành chứng khoán không quá lâu đời nhưng đầu tư chứng khoán cũng là một kênh thu hút rất nhiều nhà đầu tư với tính thanh khoản cao, an toàn và hiệu quả.
Hiểu về chứng khoán
Chứng khoán là gì?
Chứng khoán là một chứng nhận tài sản hoặc vốn của công ty hay tổ chức đã phát hành. Chứng khoán được thể hiện với nhiều hình thức khác nhau như chứng chỉ, bút toán ghi sổ hay dữ liệu điện tử. Chứng khoán bao gồm các loại như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ và các hình thức khác.
Chứng khoán là một chứng nhận tài sản hoặc vốn của công ty
Thị trường chứng khoán được chia thành 2 nhóm:
- Thị trường sơ cấp: là nơi mà các công ty phát hành cổ phiếu lần đầu tiên cho nhà đầu tư lớn hoặc các quỹ đầu tư.
- Thị trường thứ cấp: là nơi cổ phiếu được giao dịch bởi các nhà đầu tư với nhau, bao gồm nhà đầu tư lớn và các nhà đầu tư nhỏ lẻ thông qua sàn giao dịch chứng khoán hoặc thông qua thỏa thuận
Đặc điểm của thị trường chứng khoán
Chứng khoán là một thị trường màu mỡ
Các loại chứng khoán
Cổ phiếu
- Cổ phiếu là quyền sở hữu cổ phần của một doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư có quyền sở hữu, biểu quyết một phần doanh nghiệp, có quyền hưởng cổ tức, lãi vốn,..
- Cổ phiếu khá phổ biến và được giao dịch nhiều trên thị trường chứng khoán. Giá cả của cổ phiếu biến động theo cung cầu của thị trường và chịu ảnh hưởng bởi tình hình hoạt động của doanh nghiệp.
Chứng chỉ quỹ
Chứng chỉ quỹ là một hình thức uỷ thác đầu tư
Chứng chỉ quỹ là một chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của một phần vốn trong quỹ đại chúng. Đây là một dạng uỷ thác đầu tư vào quỹ đại chúng, quỹ được hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi nhuận. Quỹ đầu tư của đại chúng có thể đa dạng danh mục từ cổ phiếu, trái phiếu và các dạng tài sản tài chính khác.
- Khi đầu tư vào chứng chỉ quỹ, nhà đầu tư sẽ nhận được một chứng chỉ quỹ xác nhận góp vốn và quỹ đại chúng. Nhà đầu tư sẽ nhận được lợi nhuận theo tỷ lệ phần vốn góp vào quỹ.
Chứng quyền:
- Chứng quyền là một dạng chứng khoán có tài sản đảm bảo do công ty chứng khoán phát hành. Trên thị trường hiện tại phổ biến 2 loại chứng quyền: chứng quyền mua và chứng quyền bán.
- Chứng quyền có đặc điểm như một hợp đồng quyền chọn, mỗi chứng quyền đều gắn với một mã chứng khoán để làm căn cứ xác định lợi nhuận vào ngày đáo hạn. Lợi nhuận này được tính trên phần chênh lệch lợi nhuận của chứng quyền.
Hợp đồng tương lai:
- Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán (hay còn gọi là chứng khoán phái sinh) là một dạng hợp đồng được xây dựng dựa trên chỉ số chứng khoán. Chỉ số này được Uỷ ban chứng khoán phê duyệt thiết kế và quản lý. Hợp đồng tương lai chỉ số phổ biến ở Việt Nam là hợp đồng tương lai dựa trên chỉ số VN30.
- Hợp đồng tương lai chỉ số có nhiều điểm khác với chứng khoán cơ sở thông thường bởi cơ chế mua khống và bán khống. Điều này bắt buộc nhà đầu tư giao dịch phái sinh phải đảm bảo nhiều yêu cầu do Uỷ ban chứng khoán quy định.
Nhà đầu tư cần chuẩn bị những gì khi đầu tư chứng khoán?
Vốn và khả năng quản trị tài chính
Vốn là yếu tố tiên phong trong tất cả các hoạt động đầu tư trên mọi lĩnh vực. Một nguồn vốn ổn định và lành mạnh sẽ mang lại hiệu quả nhất định cho nhà đầu tư. Đầu tư chứng khoán không đòi hỏi một quy mô vốn cụ thể tuỳ thuộc vào khả năng của từng nhà đầu tư. Ngoài một nguồn vốn lành mạnh, vấn đề quản trị tài chính cũng là vấn đề đáng lưu tâm hàng đầu.
Nhà đầu tư cần chuẩn bị vốn và khả năng quản trị tài chính
Nhà đầu tư cần có khả năng quản trị tài chính cơ bản để phân bổ hợp lý nguồn tài chính cá nhân cho việc đầu tư mà vẫn cân bằng các yếu tố cơ bản của cuộc sống. Quản trị tài chính còn có vai trò rất quan trọng trong quá trình đầu tư chứng khoán, giúp nhà đầu tư dễ dàng phân bổ hợp lý nguồn tiền vào các sản phẩm chứng khoán khác nhau nhằm mang lại hiệu quả tối ưu nhất.
Kiến thức cơ bản về chứng khoán
Khi đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư nên trang bị cho bản thân một số kiến thức cơ bản về thị trường. Điều này giúp chúng ta nhanh chóng bắt nhịp được với thị trường và đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn.
Thời gian giao dịch
Thời gian giao dịch chứng khoán được quy định Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam. Thời gian giao dịch từ 8h45 đến 15h các ngày trong tuần, từ thứ 2 đến thứ 6 không bao gồm các ngày lễ, Tết theo quy định. Tuy nhiên, đối với các sàn niêm yết khác nhau, thời gian giao dịch cũng sẽ khác nhau.
Thời gian giao dịch chứng khoán trong ngày
- Tại sàn HOSE, phiên ATO (15 phút đầu phiên) là phiên khớp lệnh định kỳ để xác định giá mở cửa. Sau đó là thời gian của phiên khớp lệnh liên tục từ 9h15-11h30 và 13h0 -14h30 theo cơ chế khớp lệnh. 15 phút cuối phiên giao dịch là phiên ATC để xác định giá đóng cửa của phiên giao dịch với nguyên tắc tương tự ATO, khớp lệnh với khối lượng lớn nhất để xác định giá.
- Tại HNX, phiên khớp liên tục từ 9h-11h30 và 13h00-14h30. Thời gian từ 14h30-15h00 là phiên khớp lệnh ATC tương tự tại HOSE.
- Tại UPCO chỉ có phiên giao dịch khớp lệnh xuyên suốt từ 9h00-11h30 và 13h00-15h mỗi ngày.
Biên độ giao dịch của chứng
Biên độ giao động của chứng khoán được quy định cụ thể theo luật
Biên độ giao động của chứng khoán là một trong những yếu tố cũng rất quan trọng. Biên độ này giúp nhà đầu tư đánh giá được rủi ro và cơ hội khi thị trường biến động mạnh. Tuỳ thuộc vào sàn niêm yết của cổ phiếu, biên độ giao động của cổ phiếu cũng sẽ khác nhau.
- Sàn HOSE giao động biên độ +/- 7%
- Sàn HNX giao động biên độ +/- 10%
- Sàn upCOM giao động biên độ +/- 15%
Bảng giá chứng khoán
Bảng giá chứng khoán của các công ty hiện rất nhiều chỉ số và thông tin với các màu sắc khác nhau? Vậy cần chú ý những thông tin nào trên bảng giá?
Thông tin về chỉ số chính
Nhà đầu tư cần chú ý các chỉ số chính của thị trường, các chỉ số này thể hiện mức tăng giảm và định giá của thị trường. Phổ biến tại thị trường Việt Nam, chúng ta cần quan tâm các chỉ số:
- Vnindex
- VN30
- HNX
Bảng giá công ty chứng khoán SSI
Các mức giá và màu sắc
- Giá trần: Giá tăng kịch khung so với giá tham chiếu, mức giá này được tính bằng giá tham chiếu nhân với biên độ tăng tối đa của cổ phiếu và thường có màu tím.
- Giá sàn: Giá giảm kịch khung so với giá tham chiếu, mức giá này được tính bằng giá tham chiếu nhân với biên độ giảm tối đa của cổ phiếu và thường có màu xanh biển nhạt.
- Giá tham chiếu: Giá được dùng để tham chiếu khi mở phiên, mức giá được xác định theo nguyên tắc của phiên ATO (đối với sàn HOSE) và giá đóng cửa của phiên hôm trước đối với sàn upCOM và sàn HNX. Giá tham chiếu thường có màu vàng hoặc cam tuỳ vào màu sắc của bản giá công ty chứng khoán.
- Giá tăng: Giá cao hơn so với mức giá tham chiếu của phiên, được xác định bởi cung cầu thị trường và giá này thường có màu xanh lá.
- Giá giảm: Giá thấp hơn so với mức giá tham chiếu của phiên, được xác định bởi cung cầu và thường có màu đỏ.
Phương pháp đầu tư rõ ràng, hợp lý và hiệu quả
Hiện nay có rất nhiều phương pháp đầu tư chứng khoán với nhiều trường phái khác nhau và mang lại hiệu quả cũng rất khác nhau. Tuy vậy, không thể đánh giá là phương pháp đúng hay sai, hiệu suất đầu tư còn đi kèm nhiều yếu tố như thời điểm áp dụng và môi trường kinh tế. Sau đây là một số phương pháp đầu tư thông dụng và hiệu quả nhất hiện nay.
Đầu tư theo dòng tiền:
- Đầu tư theo dòng tiền hay còn được gọi là đầu tư theo phân tích kỹ thuật. Phương pháp này dựa trên mô hình nến và khối lượng với các chỉ báo để xác định cung cầu của thị trường.
Phương pháp phân tích kỹ thuật dựa trên biểu đồ nến
- Phân tích kỹ thuật dựa trên biểu đồ nến để phân tích tâm lý thị trường, từ đó ra quyết định mua bán cổ phiếu. Phân tích kỹ thuật có thể cho ta thấy diễn biến thị trường đang tích cực hay tiêu cực. Từ đó, chúng ta có thể phân tích hành vi của các nhà đầu tư khác trên thị trường, đưa ra các dự đoán về vận động giá của cổ phiếu.
Đầu tư theo phương pháp tăng trưởng:
William J.O’Neil là cha đẻ của phương pháp đầu tư CANSLIM
Phương pháp đầu tư tăng trưởng CANSLIM là một trong những phương pháp đầu tư được nhiều người ưa chuộng:
- Phương pháp này được phát minh bởi William J. O’Neil, một nhà môi giới chứng khoán vô cùng thành công vào những năm 1950. Phương pháp này chọn ra những cổ phiếu tốt dựa trên những nguyên tắc thể hiện qua các chữ cái C-A-N-S-L-I-M.
- Phương pháp này nhấn mạnh việc đến việc tăng trưởng thu nhập của doanh nghiệp hàng quý và ít nhất là 20%.
Đầu tư chứng khoán cần bao nhiêu tiền?
Đầu tư chứng khoán không yêu cầu số tiền cụ thể
Đầu tư chứng khoán cần bao nhiêu tiền? Đây chính là câu hỏi không ít nhà đầu tư quan tâm khi bắt đầu tham gia thị trường chứng khoán. Điều này tùy thuộc vào việc nhà đầu tư phân bổ bao nhiêu cho việc đầu tư chứng khoán từ những kênh đầu tư truyền thống như bất động sản, gửi tiết kiệm, vàng,… hoặc tiền nhàn rỗi.
Đầu tư chứng khoán không quy định nhà đầu tư cần bao nhiêu tiền, tuy nhiên nhà đầu tư vẫn phải đáp ứng được nguồn tài chính tương ứng với một lô cổ phiếu trên thị trường.
Các bước đầu tư chứng khoán cho người mới?
Hiện nay việc đầu tư chứng khoán trở nên dễ dàng và không còn khắt khe đối với đại đa số nhà đầu tư trong nước, chỉ với các bước đơn giản là các nhà đầu tư có thể tham gia thị trường chứng khoán đầy tiềm năng và hấp dẫn này.
Mở tài khoản chứng khoán
Hầu hết các công ty chứng khoán hiện nay cho phép nhà đầu tư mở tài khoản với thao tác dễ dàng và nhanh chóng. Một số công ty đã cho phép nhà đầu tư mở tài khoản trực tuyến tại nhà với những bước thao tác trên điện thoại.
Mở tài khoản chứng khoán trực tuyến đơn giản
Hướng dẫn mở tài khoản tại công ty chứng khoán SSI.
- Bước 1: Truy cập trang web của công ty hoặc đường link dưới đây
- Bước 2: Nhập đầy đủ thông tin cá nhân
- Bước 3: xác nhận giấy tờ và gương mặt
- Bước 4: Bổ sung thông tin và đăng ký dịch vụ
- Bước 5: Chọn số tài khoản. SSI hiện tại cho phép khách hàng chọn số tài khoản theo ý thích từ các số gần với thông tin các nhân của khách hàng.
- Bước 6: Hoàn tất hợp đồng E-Contract, nhận thông tin tài khoản qua email.
Chỉ với 5 bước đơn giản là nhà đầu tư có thể sở hữu một tài khoản chứng khoán và có thể bắt đầu giao dịch chứng khoán tại nhà vô cùng nhanh chóng, an toàn và thuận tiện.
Phân tích cổ phiếu
Không riêng gì việc đầu tư chứng khoán, tất cả các lĩnh vực khác đều cần được phân tích trước khi đưa ra được quyết định đầu tư. Đặc thù của việc đầu tư chứng khoán là các nhà đầu tư cần phải phân tích thị trường và các cổ phiếu cụ thể. Tuỳ vào góc nhìn của mỗi người, việc phân tích cũng sẽ rất khác nhau.
Nhưng chung quy lại, tất cả các phương pháp phân tích đều hướng tới mục đích đánh giá thị trường ở giai đoạn cụ thể có tiềm năng hay không? Hoạt động của doanh nghiệp mà nhà đầu tư đang hướng đến có tốt hay không? Cổ phiếu này có mức tăng giá tốt và lành mạnh không? Tất cả các điều trên là vấn đề đáng lưu tâm hàng đầu đối với các nhà đầu tư.
Phân tích cổ phiếu ảnh hưởng rất nhiều tới hiệu quả đầu tư
Phân tích cổ phiếu là việc quan trọng hàng đầu của quá trình đầu tư. Việc đầu tư vào một doanh nghiệp tốt, có tiềm năng phát triển sẽ mang lợi lợi nhuận như kỳ vọng cho các nhà đầu tư. Trái lại, đầu tư vào một doanh nghiệp không tiềm năng, hoạt động không minh bạch, kinh doanh không hiệu quả sẽ làm cho khoản đầu tư của chúng ta bị giảm sút nghiêm trọng.
Chính vì thế, việc phân tích cổ phiếu vô cùng quan trọng và phải hết sức cẩn thận. Đối với các nhà đầu tư dày dặn kinh nghiệm trên thị trường, có kiến thức sâu rộng về nền kinh tế và thị trường chứng khoán có thể tự mình ra quyết định đầu tư thì đó là một việc hết sức tuyệt vời.
Đội ngũ tư vấn của SSI giàu kinh nghiệm
Tuy nhiên, không ít nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm, hoặc quá bận rộn với công việc chính của bản thân nhưng vẫn muốn tham gia thị trường chứng khoán thì có thể tham khảo các tư vấn của đội ngũ tư vấn của SSI. Chất lượng tư vấn của SSI luôn được đánh giá cao bởi hầu hết đội ngũ tư vấn đều được đào tạo bày bản về kiến thức và chuyên môn. Đội ngũ tư vấn có thể theo sát quá trình đầu tư của khách hàng, đảm bảo quá trình đầu tư hiệu quả hơn và hoàn toàn miễn phí.
Đầu tư cổ phiếu
Sau khi chọn được các chứng khoán phù hợp với nhu cầu các nhân, các mã cổ phiếu tiềm năng và đã quyết định đầu tư. Các nhà đầu tư tiến hành giao dịch chứng khoán bằng tài khoản chứng khoán đã có. Các bước để đầu tư cổ phiếu
Đầu tư cổ phiếu với 3 bước đơn giản
Bước 1: Nộp tiền vào tài khoản chứng khoán. Hầu hết các công ty chứng khoán hiện tại đều cho phép nhà đầu tư nộp tiền vào tài khoản chứng khoán thông qua nộp trực tiếp tại quầy giao dịch của công ty hoặc trực tuyến thông qua tài khoản ngân hàng còn có thể đặt lệnh thông qua môi giới nhanh chóng và tiện lợi.
Bước 2: Đặt lệnh giao dịch cổ phiếu. Các nhà đầu tư có thể dễ dàng đặt lệnh mua bán cổ phiếu trực tiếp trên web hoặc ứng dụng của công ty chứng khoán. Tại SSI, khách hàng có thể giao dịch dễ dàng thông qua web hoặc ứng dụng trên điện thoại. Ngoài ra khách hàng còn có thể đặt lệnh trực tiếp thông qua môi giới khi không có điều kiện thao tác trên thiết bị.
Đầu tư cổ phiếu thông qua ứng dụng trên di động
Bước 3: Theo dõi các cổ phiếu đã đầu tư. Sau khi hoàn tất đặt lệnh và lệnh cổ phiếu đã được xác nhận khớp lệnh, nhà đầu tư cần theo dõi danh mục cổ phiếu đã đầu tư thường xuyên, đưa ra các mức giá an toàn để thực hiện hoá lợi nhuận, tránh việc cổ phiếu bị rơi sâu nhưng không xử lý kịp thời làm danh mục bị thiệt hại đáng kể.
Trên đây là thông tin và các bước cần thiết cho người mới đầu tư chứng khoán. Hy vọng sẽ hữu ý cho các nhà đầu tư đang muốn tham gia thị trường đầy tiềm năng và màu mỡ này. Chúc các bạn đầu tư thành công và thuận lợi!
